Kısaca AGRIEU…
AGRIEU- “AB Sürdürülebilir Tarımsal Gıda Üretim İlkeleri ve Tedarik Zinciri Yönetimi: Türkiye’nin Entegrasyonu İçin Yenilikçi Yaklaşımlar” projesi, Erasmus+ Programı kapsamında desteklenen bir Jean Monnet Modülü projesidir. Gıda ve tarım alanındaki yenilikleri Avrupa Birliği uygulamaları temelinde ve uyumlaştırma ilkeleri çerçevesinde tedarik zinciri yönetimi bilgisini de kapsayacak şekilde tarladan çatala olan süreçte incelemeyi ve aynı zamanda bu konuda farkındalık oluşturmayı benimsemektedir.
Tarım ve Gıdanın Önemi
Gıda, insan hayatında hayati bir role sahiptir. Küresel gıda sistemi birçok bölgesel, ulusal ve yerel gıda sistemini bünyesinde barındırmaktadır. Yaşamı gıda ve tarımsal geçim kaynaklarına bağlı olan 1,3 milyar gibi çok sayıda insan bulunmaktadır. Günümüzde tarım-gıda endüstrisi, önemli bir çevre olan “gıda sistemi”nin stratejik bir konumunda yer almaktadır. Dolayısıyla artan dünya nüfusu nedeniyle artan gıda talebi, tarımsal gıda üretim ve tüketim şekillerini değiştirmeyi zorunlu kılmaktadır.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile de ilişkilendirildiği üzere, tarım-gıda üretimindeki ilerleme, AB politikaları arasında önemli alanlar olan çevre koruma, döngüsel ekonomi, tedarik zinciri ve atık yönetimi gibi çeşitli alanlardaki gelişmeleri de etkilemektedir. AB ülkelerinde sürdürülebilir gıda üretimi ve tedarik zinciri yönetimi daha kapsamlı ve verimli çalışmaları içerirken, Türkiye ve diğer AB dışı ülkeler farkındalık düzeyine ve teknolojik imkanlara bağlı olarak daha yavaş ilerleyebilmektedir.
Tarımsal gıda üretimi ve tedarik zinciri yönetiminde yaşanan sorunlar nedeniyle genç işsizlik oranı artmış, özellikle dikkat edilmesi gereken işgücü politikalarından biri olan kadın nüfusun istihdam düzeyine ulaşılamamıştır. Bu nedenle tarım-gıda sektöründe ve eğitim hayatında etkileşim, farkındalık ve uyum yaratmak için gereklidir. Bu nedenle, AB’deki mevcut durumu göz önünde bulundurarak Türkiye’nin tarımsal gıda üretimi için sürdürülebilirlik düzeyinin haritasının çıkarılması, Türkiye’nin AB ile tarımsal gıda üretim stratejilerini etkileyecek ampirik araştırmaların eklenmesi gerekmektedir.
Projenin Temel Amacı
Tüm bu bilgi ve güncel durum tespiti ışığında, AGRIEU modül projesi, “Gezegenin Sınırları İçinde, Daha İyi Yaşamak ‘ (7. Çevre Eylem Programı) şeklindeki AB 2050 sürdürülebilirlik vizyonunu yorumlamayı amaçlamıştır.
Temel amaç, katılımcıları tarımsal gıda üretimi ve tedarik zinciri yönetiminde sürdürülebilirlik kavramı hakkında bilinçlendirmek için “Sürdürülebilir Tarımsal Gıda Üretimi ve Tedarik Zinciri Yönetimi” başlıklı bir ders oluşturmak ve kamuya açık olacak genel katılıma açık yeni bir ders materyali geliştirmektir. İkinci amaç, Avrupa tarım-gıda endüstrisini ve AB gıda politikalarını kapsamlı bir şekilde tanıtmak ve araştırmak için Avrupa ve Türkiye arasında
halk, öğrenciler ve profesyoneller ile ilgili bir araştırmacı ağı oluşturmaktır.
Bu nedenle, ilk olarak ders müfredatının tasarlanması ve çıktıların Yaşar Üniversitesi’nin çevrimiçi eğitim olanakları aracılığıyla ders materyallerinin derslere katılma şansı olmayan kişilere açılması için yaygınlaştırılmasıyla akademik boşluk doldurulacaktır
Gelişen Tarım ve Gıda Dünyası
Gıda insanlık tarihinin başlamasından bu yana yaşamsal ihtiyaçların karşılanması için başvurulan ana kaynaktır. Gıda sektörünün günlük yaşamda dokunduğu birçok nokta vardır. Artan dünya nüfusu ile birlikte temel gıda ihtiyaçlarını karşılamak teknolojiye ayak uydurmanın yanında kapasite olarak da bir açılım yapılması gerektiğini işaret etmektedir. Bu noktada da gıda güvencesi ve gıda güvenliği gibi hem nicel ve nitel anlamda bazı nitelikleri karşılayabilir gıda hem de tüketici tarafından ulaşılabilirliği mümkün olan gıda gündeme gelmektedir.
Gıdanın tarımdan bağımsız düşünülemeyeceğinden hareketle verimli bir gıda döngüsü için esas olan verimli bir tarımsal süreçtir. Bu nedenle artan dünya nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamakta tarımsal üretim alanları da rol paydaşı olmaktadır. Toprak veriminin artırılması, bitkisel ve hayvansal üretimde verimli bir ivmelenmenin olması temel ihtiyaçtır.
Bir yandan nüfus artışı, bir yandan ise hızla değişen çevre koşulları üretici ve tüketicilerin de yaşam ve üretim standartlarında da değişiklikler getirmiştir. Örneğin Endüstri 4.0 konsepti yakın geleceğe kadar özellikle tüketiciler tarafından yavaş yavaş ayak uydurulması gereken bir kavram iken üreticiler tarafından ise rakip stratejileri geliştirilerek değişimlere en az paralel hızla yürütülmesi gereken bir süreçtir. Bu nedenle ileriki yıllarda mevcut tarım-gıda ürünleri üretiminin teknoloji kullanımı ile verimli yönetilmesi kolaylıkla mümkün olabilecektir. Hatta tüketici ihtiyaçlarına uygun çeşit ve miktardaki ürünler, üretici koşullarına uygun olması durumunda değişen iklim koşullarına bağlı olarak lokasyondan bağımsız ve sürdürülebilir bir döngüde mümkün olabilecektir.
Gıda ve tarım alanında yapılan çalışmalar gün geçtikçe farklı açılardan ele alınmaktadır. Yapılan çalışmaların üretime ek olarak kaynakların etkin kullanımı ve çevrenin korunması amaçlarına da hizmet etmesi gerekmektedir. Bu nedenle sürdürülebilir gıda, yeşil üretim ve döngüsel ekonomi kavramları temelinde bir üretim-tüketim dünyası kurgulanmaya devam edilecektir.
AGRIEU projesi 1 Şubat 2022’de başlamış olup, 31 Ocak 2025’e kadar devam edecektir.
Daha fazla bilgi için https://agrieu.yasar.edu.tr/ veya https://euc.yasar.edu.tr/web sayfalarına erişebilirsiniz.
• Bu proje, Avrupa Komisyonu’nun desteğiyle finanse edilmektedir. Bu yayın, yalnızca yazarın görüşlerini yansıtmaktadır ve Komisyon, burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanılmasından sorumlu tutulamaz.